×

Iwona Dymarczyk – Aptekarz i majoliki

aptekarz_i_majoliki-okladka

Iwona Dymarczyk

Aptekarz
i majoliki

O Mateuszu B. Grabowskim i jego krakowskiej kolekcji ceramiki aptecznej

Wydanie pierwsze
Rok wydania 2015
Oprawa miękka
Objętość 256 stron
Format 170 x 240 mm
Kategoria farmacja/biografie

ISBN 978-83-62564-67-5

Książkę „Aptekarz i majoliki…” można czytać na dwa sposoby: skupiając się na biografii niezwykłego polskiego farmaceuty, Mateusza B. Grabowskiego (1904-1976), albo na kolekcji zabytkowej ceramiki ze zbiorów Muzeum Farmacji w Krakowie. Monografia ta składa się bowiem z dwóch części, w pierwszej poznajemy drogę życiową oraz osiągnięcia Mateusza B. Grabowskiego – absolwenta Oddziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, warszawskiego inspektora farmaceutycznego, żołnierza Września 1939 r., następnie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a po II wojnie światowej jednego z najbardziej kreatywnych przedstawicieli emigracji polskiej w Wielkiej Brytanii. Grabowski okazał się utalentowanym biznesmenem, a także mecenasem i kolekcjonerem dzieł sztuki. Już w 1948 r. założył w Londynie aptekę i firmę Grabowski Export-Import Ltd., specjalizującą się w sprzedaży wysyłkowej leków do Polski i innych krajów tzw. Bloku Wschodniego. Po dziesięciu latach założył też galerię sztuki współczesnej Grabowski Galery, która była oparciem dla polskich artystów, a także miejscem promowania młodych utalentowanych twórców. Wśród artystów, którzy tu wystawiali byli m.in.: Józef Czapski, Wojciech Fangor i Magdalena Abakanowicz. Zaczynało tam swoją karierę kilku uznanych dzisiaj brytyjskich twórców np. Michael Kinder i Derek Boshier. W 1975 r. Grabowski założył w Londynie fundację swego imienia M.B. Grabowski Fund, której zadaniem jest propagowanie kultury, historii i wiedzy o Polsce wśród społeczeństwa brytyjskiego. W tym samym roku hojnie obdarował polskie muzea. Swoją kolekcję dzieł sztuki współczesnej, liczącą 386 dzieł, przekazał do Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Sztuki w Łodzi. Rok później przesłał do krakowskiego Muzeum Farmacji kolekcję zabytkowej ceramiki aptecznej, która stała się tematem drugiej części omawianej książki.

Swoistym komentarzem do biografii M. B. Grabowskiego jest druga część monografii, która dostarcza szczegółowej wiedzy na temat kolekcji 83 naczyń ceramicznych wykonanych w różnych europejskich manufakturach od XVI do XX w. Największą grupę stanowi 48 majolik włoskich, m.in. z Faenzy, Urbino, Deruty czy Pesaro. Analiza kolekcji pozwoliła nie tylko na ocenę jej wartości historyczno-artystycznej, ale także na rozpoznanie funkcji poszczególnych naczyń, a dzięki rozszyfrowaniu nazw na ich kartuszach można było poznać skład i zastosowanie dawnych preparatów leczniczych. Jednym z walorów opracowania jest jego przydatność dla innych badaczy, którzy mogą znaleźć w książce punkt odniesienia dla własnych analiz. Jest to pierwsze opracowanie tego typu obiektów muzealnych w polskiej literaturze przedmiotu, a równocześnie jedno z pierwszych opracowań grupy eksponatów w zbiorach krakowskiego Muzeum Farmacji. Książka jest adresowana do farmaceutów, a zwłaszcza historyków farmacji, a także historyków sztuki, muzealników, kolekcjonerów oraz miłośników zabytków z dawnych aptek.