Piotr Nowak Ziemia Chrzypska pod niemiecką okupacją Wydanie: pierwsze Rok wydania: 2022 Oprawa: miękka Objętość: 200 stron Format: 170 x 240 mm Kategoria: historia, biografie ISBN 978-83-66476-54-7 Książkę wydano wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Chrzypsku Wielkim ISBN 978-83-949410-2-4

Podczas uroczystej promocji książki Ziemia Chrzypska w latach 1914-1939 z biogramami powstańców wielkopolskich w 2018 r. autor zapowiedział kontynuację badań nad dziejami Ziemi Chrzypskiej. Trwające kilka lat prace dotyczyły kolejnego w historiografii czasokresu, a więc lat II wojny światowej. Wydarzenia i bohaterowie tych lat nie doczekali się bowiem całościowego opracowania i upamiętnienia w literaturze. Pewne wątki, jak represjonowanie oraz wysiedlenia do Generalnego Gubernatorstwa, zostały opisane w książce Międzychodzka księga śmierci autorstwa Tadeusza Liberkowskiego w 1997 r. i w drugim wydaniu z 2004 r., a także w „Sierakowskich Zeszytach Historycznych” pod redakcją Jarosława T. Łożyńskiego oraz książce Nasza Sybiriada. Losy mieszkańców powiatu międzychodzkiego dotkniętych represjami sowieckimi w latach 1939-1956, którą zebrał i opracował Adam Nowak, przy współpracy Jolanty Klawe, Marcina Lehmanna i Artura Paczesnego.
W przygotowaniu niniejszej publikacji autor wykorzystał źródła archiwalne dotyczące gminy chrzypskiej przechowywane w Archiwum Państwowym w Poznaniu i jego Oddziale w Gnieźnie. Skorzystano również z zasobów Archiwum parafii pw. św. Wojciecha w Chrzypsku Wielkim i Gminnego Ośrodka Kultury w Chrzypsku Wielkim. Muzeum Regionalne w Międzychodzie przechowuje cenne kroniki szkół w Chrzypsku Wielkim, Ryżynie i Mylinie. Obszernego materiału dostarczyła również kronika szkoły w Chrzypsku Wielkim, prowadzona przez niemiecką nau­czycielkę w latach II wojny światowej. Ponadto wykorzystano literaturę przedmiotu. Przy opracowaniu biogramów osób represjonowanych oraz żołnierzy kampanii wrześniowej 1939 r. bardzo ważne okazały się akta Związku Bojowników o Wolność i Demokrację – Oddział Powiatowy w Międzychodzie, przechowywane w zbiorach Muzeum Regionalnego w Międzychodzie, a także internetowa baza: Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945. W celu opracowania biogramów autor zdołał dotrzeć do rodzin bohaterów i uzyskać relacje oraz dokumenty i fotografie.
Tak zgromadzony materiał dał podstawę do opracowania dziejów Ziemi Chrzypskiej w latach 1939-1945. Pracę podzielono na osiem rozdziałów, w których przedstawiono kolejno: wydarzenia poprzedzające wybuch wojny oraz zajęcie terenu gminy przez okupanta; administrację niemiecką w rejonie; politykę ludnościową; eksploatację ekonomiczną; niszczenie oświaty i kultury polskiej; walkę z Kościołem; udział mieszkańców Ziemi Chrzypskiej w walce z okupantem oraz moment wyzwolenia gminy spod okupacji niemieckiej.